Eibarko euskara hiztegia
konpondu
1.
konpontze
( konpondutze)
.
du
ad.
(
TE).
Arreglar,
reparar,
componer,
solucionar,
reconciliar,
resolver.
Gauzak eta arazuak be konpondu egitten dira.
Etxia konpondu dogu, neguan itxogiñik ez deigun izan. / Hemos reparado la casa, para que no haya goteras en invierno. /
Ebaristo kojuak konpondu desta erlojua. / Evaristo el cojo, me ha compuesto el reloj. /
Ezkondutako andren zeregiña, gizona ondo konpontzia. / Deber de las mujeres casadas, traer compuesto al marido. /
Ez dau gura izan soiñekua konpontzia eta emon ein dau. / No ha querido arreglar el vestido y lo ha dado. /
Artian holako gauza hasarria izan ezkero, luzia izaten da gero konpondutzia. / Suele ser largo, habiendo habido tales enconos, la reconciliación luego. /
Gure artian zan alkar aittu eziña, berak konpondu eban. / El malentendido que había entre nosotros, él lo arregló. /
Ba, konpondik aguro, hainbeste jente zain daukagula dirua galtzen gauaz da. (Zirik 46).
/
Bixar goizian neuk konponduko haut. (Zirik 118).
/
Ez jakin gauzonik eitten, demontriak halakuak. Nik konponduko jonat. (Zirik 28).
/
Baña beti eukanetik dana konpontzeko maratillaren bat [...]. (Ibilt 471).
2.
konpontze
( konpondutze)
.
da
ad.
(
TE).
Entenderse,
llevarse,
congeniar,
arreglarse,
apañarse.
Bizi guztian ondo konpondu dira. / Toda la vida se han entendido bien. /
Ni neu konpontzen naiz, bihar bada, hutsakin. / Yo me las arreglo por mí mismo, si fuese necesario con nada. /
Neskame honek [...] hartu zetsan lege ona eta haundixa etxekoandriari, zeiñegaz ederto konpontzen zan. (Ibilt 474).
Normalian ondo, txarto, gaizki... adberbixuekin erabiltzen da.
3.
konpontze
.
da
ad.
(
OEH).
Arreglarse(las),
manejarse.
Nola konpondu haiz azkenera arte hutsik ein barik jokatzeko? (Zirik 30).
hor konpon.
interj.
(
TE).
Allá te (se,
) las arregles/compongas,
allá tú (él,
).
"Ahí te las compongas, como quien dijo: después de mi el diluvio" (TE, 605).
Hor konpon Marianton, nik neria eiñ jonat eta!
/ De un cuento de Eibar. /
Hor konpon Marianton!
/
Gero eurixa eitten badau, hor konpon, nik ez zaittut tapauko.